İlber Ortaylı, 21 Mayıs 1947 tarihinde Bregenz, Avusturya’da dünyaya gelmiştir. Kırım Tatarı bir ailenin çocuğu olarak doğan Ortaylı, iki yaşındayken ailesiyle birlikte Türkiye’ye göç etti.
Ortaylı, 1965’te Ankara Atatürk Lisesi’nden mezun oldu.
1970’te Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’ni ve Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih- Coğrafya Fakültesi’nin tarih bölümünü bitirdi. Halil İnalcık, Mümtaz Soysal, Seha Meray gibi kişilerin öğrencisi oldu. Viyana üniversitesi Slavistik ve Orientalistik Bölümü’nde eğitim gören İlber Ortaylı, yüksek lisans çalışmasını Chicago Üniversitesi’nde Halil İnalcık ile yaptı.
Ankara Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde 1974 yılında doktor oldu. 1979 senesinde de “Osmanlı İmparatorluğunda Alman Nüfuzu” çalışmasıyla doçent oldu.
1982 tarihinde devletin akademik politikalarına tepki olarak istifa etti.
Bu dönemde Viyana, Berlin, Paris, Princeton, Moskova, Roma, Münih, Strazburg, Yanya, Sofya, Kiel, Cambridge, Oxford ve Tunus üniversitelerinde misafir öğretim üyeliği yaptı.
1989’da Türkiye’ye dönerek profesör oldu.
Yerli, ve yabancı dergilerde Osmanlı ve Rus tarihi ile ilgili makaleler yayınladı.
2002 senesinde Galatasaray Üniversitesi’ne, iki yıl sonra da Bilkent Üniversitesi’ne konuk öğretim üyesi seçildi.
2005 senesinde Topkapı Sarayı Müzesi başkanı oldu. 2012’de yaş haddinden emekli olan Ortaylı, görevi Ayasofya Müzesi başkanı Haluk Dursun’a devretti.
Birçok kitabı bulunan İlber Ortaylı, şu an Galatasaray Üniversitesi ve Bilkent Üniversitesi’nde Türk Hukuk Tarihi dersi vermektedir.
İlber Ortaylı, 2017 senesinde düzenlenen 29 Ekim Resepsiyonu'nda, Tarih alanında Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Ödülü aldı.
ESERLERİ
- Tanzimat'tan Sonra Mahallî İdareler (1974)
- Türkiye'de Belediyeciliğin Evrimi (İlhan Tekeli ile birlikte, 1978)
- Türkiye İdare Tarihi (1979)
- Osmanlı İmparatorluğu'nda Alman Nüfuzu (1980)
- Gelenekten Geleceğe (1982)
- İmparatorluğun En Uzun Yüzyılı (1983)
- Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Yerel Yönetim Geleneği (1985)
- İstanbul'dan Sayfalar (1986)
- Studies on Ottoman Transformation (1994)
- Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devleti'nde Kadı (1994)
- Türkiye İdare Tarihine Giriş (1996)
- Osmanlı Aile Yapısı (2000)
- Tarihin Sınırlarına Yolculuk (2001)
- Osmanlı İmparatorluğu'nda İktisadî ve Sosyal Değişim (2001)
- Osmanlı Mirasından Cumhuriyet Türkiyesi'ne (Taha Akyol ile birlikte, 2002)
- Osmanlı Barışı (2004)
- Barış Köprüleri: Dünya'ya Açılan Türk Okulları (2005)
- Osmanlı’yı Yeniden Keşfetmek-1 (2006)
- Kırk Ambar Sohbetleri (2006)
- Osmanlıyı Yeniden Keşfetmek-2 (2006)
- Eski Dünya Seyahatnamesi (2007)
- Avrupa ve Biz (2007)
- Batılılaşma Yolunda (2007)
- Osmanlıyı Yeniden Keşfetmek-3 (2007)
- Mekân ve Olaylarıyla Topkapı Sarayı (2007)
- Osmanlı Sarayında Hayat (2008)
- Tarihimiz ve Biz (2008)
- Tarihin İzinde (2008)
- Tarihin Işığında (2009)
- Türkiye'nin Yakın Tarihi (2010)
- Defterimden Portreler (2011)
- Tarihin Gölgesinde (Taha Akyol ile birlikte) (2011)
- Yakın Tarihin Gerçekleri, Timaş Yayınları (2012)
- Cumhuriyetin İlk Yüzyılı 1923-2023, Timaş Yayınları (2012)
- İlber Ortaylı Seyahatnamesi, Timaş Yayınları (2013)
- İmparatorluğun Son Nefesi, Timaş Yayınları (2014)
- Eski Dünya Seyahatnamesi, Timaş Yayınları (2014)
- Türklerin Tarihi, Orta Asya'nın Bozkırlarından Avrupa'nın Kapılarına, Timaş Yayınları (2015)
- Türklerin Tarihi, Anadolu'nun Bozkırlarından Avrupa'nın İçlerine, Timaş Yayınları (Nisan 2016)
- İttihat ve Terakki(2016)
- Hukuk ve İdare Adamı Olarak Osmanlı Devletinde Kadı(2016)
- Osmanlı’ya Bakmak Osmanlı Çağdaşlaşması(2016)
- İstanbul'dan Sayfalar(2016)
- Türklerin Altın Çağı(2017)
- Gazi Mustafa Kemal Atatürk (2018)
